Dünyanın neresinde olursanız olunuz Çerkes sürgününün bu bölgelere savurduğu izlerle karşılaşmanız son derece doğaldır. Bunun en açık örneği, Ron Cherkewich, Alexander Cherkez, John Cherkezian, Nini Cherkezishvili, Vyacheslav Cherkezov, Maria Cherkezova ve Romanya Parlamentosu’nda Dobruca milletvekili olan Metin Çerkezov gibidir. Bulgaristan’daki Türk azınlık arasında yaşayan, Çerkes soyadını taşıyanlar Türk köylerine birer ikişer savrulmuş olan son Çerkes izleridir. Hümanizm denilince genellikle insan sevgisini anlıyoruz. İnsanı sevmek, ona saygı duymak… Yunus Emre gibi büyük bir insanlık dostunun, biz kimseye kin tutmayız, “Kamu alem birdir bize”, “Yaratılanı severiz, yaratandan ötürü…”sözleri bunu açıklamıyor mu? Din, dil, ırk gibi hiçbir ayrım gözetmeyen, Çerkes kültüründe, Tanrı ve doğa sevgisi kadar insan sevgisi de önemli bir yer tutar. İşte yaşanmış bir örnek…

15 Ağustos 1963 günü öğleden sonra Gorna Oryahovitsa meydanından bir otobüs kalkar. Otobüste altmış yolcu vardır. Ama bu yolcuların sadece yarısı evlerine geri dönebilir. Polis raporu Şeker rafinerisinin yakınlarında bir kamyonun otobüsü geçtiğini yazar. Daha sonra kamyon döner ve gelmekte olan otobüsle çarpışır. Trajedi böyle başlamıştır.

Kırılan depodan sızan yakıt otobüsün üzerine akar, alevler otobüsü sarar. Kadın, çocuk ve yaşlı insanların korku içindeki çığlıkları duyulmaya başlar. Bazıları otobüsten dışarı çıkamaz ve tam o anda kapının yanındaki ilk koltukta yani kaçış için en müsait yer de oturan bir doktor görevini yapmak için alevlerin içine dalar. Ambulanslar kaza yerine geldiğinde yirmi altı yaşındaki doktor feci şekilde yanmıştır. Ancak yardım almayı reddeder. Yaralıların Veliko Tarnovo’daki belediye hastanesine kaldırılmalarına bütün gücüyle yardım eder. Genç doktor hastaneye en son varır. Çok kötü bir haldeyken cerrahi kliniğine kaldırılır. 16 Ağustos 1963 sabahının erken saatlerinde birçok insanın ölümden kurutulmasına yardım eden genç adam ölür. Kaderin cilvesine bakınız ki, cerrah olmak isteyen genç adam ruhunu bir cerrahi kliniğinde teslim etmiştir. Bu adamın adı Stephan Cherkezov’dur.

26 Nisan 1937 tarihinde Vinograd’da (Stragitsa bölgesinde) doğmuştur. 1962’de tıp öğrenimini Sofya’da tamamlamış ve Gorna Oryahovitsa bölgesindeki Strelet’lerde, doktor olmak gibi zor bir yol seçmiştir. Genel olarak genç doktorlara pek güvenilmemesine rağmen Stephan Cherkezov mesleki nitelikleri sayesinde halkın sevdiği bir kişi olmuştur. Sadece tıbbi yardım için değil, kişisel sorunların çözümünde de tavsiyelerde bulunmasından ve insanlara destek olmasından dolayı aranan bir kişi olmuştur. Draganovo köyünün insanlarında onun güzel anıları hala yaşamaktadır.

15 Ağustos 1963’te bir seremoniden sonra tıp doktoru Stephan Cherkezov Gorna Oryahovitsa’daki bölge hastanesine geri gelir. Bu, onun son yolculuğudur. Fakat ona saygın insanlar arasındaki haklı yerini kazandırmıştır.

Stephan Cherkezov’a 1964 yılında Bulgaristan Ulusal Meclisi kararı ile “Ulusal kahramanlık” onuru verilmiştir. Halen Hastanenin girişinin önünde bronzdan yapılmış bir büstünün altında şu metin yer almaktadır.“Ben başkalarına ışık olmak için yandım.”

Dünya Sağlık Örgütü 15 Ağustos’u görevlerini yaparken yaşamını kaybeden tıp doktorlarına adanan, Uluslar arası gün olarak ilan edilmesini teklif etmiştir. Bulgaristan Sağlık Bakanlığı’nın her yıl verdiği insan sevgisi ve cesaret ödülü de Stephan Cherkezov adına verilmektedir.

1864 Kafkas savaşları sonucu Balkanlara sürülen Çerkeslerin Şapsığ kabilesinin T'eşu sülalesinden olan Stephan Cherkezov’un bu refleksi insani bütün değerleri içeren hümanist bir harekettir. Yürek, akıl ve irade yüklüdür. En basit anlatımıyla kendi hayatını hiçe sayıp, insana insan olduğu için değer vermektir ve insana özgü bir davranıştır.

Nahit Serbes (Tletseruk)

Kaynak

Sonya Petrova Veliko Tarnovo Müze Müdiresi (sonyapet.0108@abv. Bg) Bulgaristan

Bu Makale 9973 Kez Okundu.